1. สะสาง คือ การแยกให้ชัดเจนระหว่างของที่จำเป็นกับของที่ไม่จำเป็น ของที่ไม่จำเป็นให้

ขจัดออกไป

ในการสะสางควรพิจารณาดังนี้

ของที่ไม่ใช้ และ ไม่มีค่า …………………….. ถ้าทิ้งได้ก็ควรทิ้งไปเลย

ของที่ไม่ใช้ แต่มีค่า………………………………ขายโดยทำให้ถูกขั้นตอน

ของที่ใช้ หรือของที่จะเก็บ ……………………………… เก็บและทำป้ายบอกขั้นตอนการสะสาง

การที่จะสะสางอะไรออกจากหน่วยงานหรือโต๊ะทำงาน ขอให้แน่ใจเสียก่อนว่า ไม่ขัดต่อระเบียบ

ข้อบังคับของหน่วยงาน ก็ทำตามขั้นตอนดังนี้

1. สำรวจ สิ่งของต่างๆ ในหน่วยงานโดยเฉพาะบริเวณที่อยู่ในความรับผิดชอบ

2. แยก ต้องเริ่มแยกแยะของที่ต้องการใช้กับของที่ไม่ต้องการใช้ออกจากกัน

3. ขจัด ของที่ไม่ต้องการหรือของที่มากเกินความจำเป็น

ประโยชน์ที่ได้จากการสะสาง

1. ขจัดสิ่งที่ไม่จำเป็นต้องใช้ ทำให้มีเนื้อที่ใช้สอยมากกว่าเดิม

2. ทำให้ที่ทำงานดูสะอาดตามากยิ่งขึ้น เกิดสภาพแวดล้อมที่ดีในการทำงาน

3. ลดการเก็บเอกสารซำซ้อน และจะทราบถึงที่อยู่ของสิ่งต่างๆ

2. สะดวก คือ การจัดวางของที่จำเป็นให้ง่ายต่อการนำไปใช้ ทุกคนดูแล้วก็รู้ว่าเป็นอะไร

การทำ “สะดวก” นั้นไม่ยาก เพียงแต่เรานำของที่ได้จากการสะสางในส่วนที่ต้องการเก็บ มา

จัดเก็บให้เป็นระเบียบ สะดวกในการหยิบใช้สอยซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องศึกษาหาวิธีเก็บวางสิ่งของ

โดยคำนึงถึงคุณภาพ – ประสิทธิภาพ – ความปลอดภัยสำหรับหลักการสามารถแยกเป็นหัวข้อดังนี้

1. วางของที่ใช้งานให้เป็นที่ มีป้ายบอก

2. การนำของไปใช้งาน ให้เน้นการนำมาเก็บที่เดิม

3. ของที่ใช้อยู่เป็นประจำ ควรวางใกล้ตัว

4. ของที่ใช้งานจัดเป็นหมวดหมู่ เหมือนการจัดเก็บหนังสือให้ห้องสมุดขั้นตอนการปฏิบัติเพื่อความสะดวก

ของที่ไม่ต้องการให้ขจัดทิ้งไป

ของที่ต้องการจัดวางให้เป็นระเบียบ

กำหนดที่วางให้แน่ชัด แบ่งเขตวางของ

ทาสีตีเส้นให้เห็นชัด

ติดป้ายชื่อแสดงที่วางของนั้น ๆ

ของที่มาวางต้องติดชื่อ

ที่ว่างต่าง ๆให้เขียนลงในตารางตรวจเช็ค

ตรวจเช็คพื้นที่โดยสม่ำเสมอประโยชน์ที่ได้จากเรื่องสะดวก

- ขจัดการค้นหาที่เกิดขึ้นอยู่เสมอ

- ลดเวลาในการทำงาน

- เพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน

- ตรวจสอบสิ่งต่าง ๆได้ง่ายขึ้น เน้นคำว่า หยิบก็ง่าย หายก็รู้ ดูก็งามตา

- เพิ่มคุณภาพวัสดุอุปกรณ์ เกิดภาพพจน์ที่ดีขององค์การต่อสายตาคนทั่วไป

3. สะอาด คือ การทำความสะอาดสถานที่ อุปกรณ์ สิ่งของ เครื่องใช้ให้น่าดูอยู่เป็นนิจ

จุดที่ให้ความสนใจในเรื่องความสะอาด- ตามพื้น ฝาผนัง บริเวณมุมอับของห้อง

- ด้านบนและใต้โต๊ะทำงาน ชั้นวางของ ตู้เอกสาร

- บริเวณเครื่องจักรอุปกรณ์ และที่ตัวเครื่องจักร

- เพดาน มุมเพดาน

- หลอดไฟ ฝาครอบหลอด

- ทุก ๆอย่างรอบ ๆตัวเราประโยชน์ที่ได้รับจากการทำความสะอาด

- เกิดสภาพแวดล้อมที่ดี น่าทำงาน

- ขจัดความสิ้นเปลืองของทรัพยากร

- เพิ่มประสิทธิภาพเครื่องจักร อุปกรณ์ ลดปัญหาเครื่องจักรเสียบ่อย ๆ

- เพิ่มคุณภาพวัสดุอุปกรณ์ประเด็นสำคัญในการที่จะรณรงค์ให้ทุกคนรักษาความสะอาด คือ หัวหน้าต้องลงมือทำก่อน

4. สุขลักษณะ คือ สภาพหมดจด สะอาดตา โดยรักษา 3 ส แรก ให้คงสภาพ หรือทำให้ดีขึ้นอยู่เสมอ

สุขลักษณะที่ดีจะเกิดขึ้นได้เมื่อเราทำ 3 ส แรก อย่างต่อเนื่อง และพยายามปรับปรุงให้ดียิ่ง ๆขึ้นไป

เพื่อที่จะตรวจสอบว่าได้มีการทำ 3 ส แรกอย่างต่อเนื่องหรือไม่ เราใช้การตรวจเช็คพื้นที่อย่าง

สม่ำเสมอ โดยผู้บังคับบัญชาสูงสุดรวมทั้งอนุกรรมการ 5 ส ของพื้นที่นั้น ๆประโยชน์ที่ได้รับจากการทำสุขลักษณะ

- สุขภาพที่ดีของพนักงานทั้งร่างกายและจิตใจ

- ความภาคภูมิใจในความมีชื่อเสียงของหน่วยงาน ซึ่งเป็นผลจากการมีส่วนร่วมในการปรับปรุงของ

พนักงาน

- สถานที่ทำงาน เป็นระเบียบ สะอาด น่าทำงาน

- ความปลอดภัยในการทำงาน

- คุณภาพที่ดีของผลิตภัณฑ์

5. สร้างนิสัย คือ การปฏิบัติให้ถูกต้อง และติดเป็นนิสัย

ส ที่ 5 นี้เป็นจุดสำคัญที่สุดของ กิจกรรม 5 สเพราะกิจกรรมนี้จะไปได้ดีหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับคนที่นำกิจกรรมไปใช้ ซึ่งความสำเร็จของกิจกรรมเกิด

จากทัศนคติที่ดีของพนักงานต่อการปรับปรุงงานให้ดีขึ้นอยู่เสมอแน่ใจได้เลยว่าหน่วยงานนำกิจกรรม 5ส. ไป

ใช้เพื่อปรับปรุงระบบงาน และสามารถดำเนินกิจกรรมไปได้อย่างต่อเนื่องนั้น จะเป็นหน่วยงานที่มีประสิทธิภาพ

เต็มไปด้วยพนักงานที่มีคุณภาพ ซึ่งสิ่งที่ตามมาคือภาพพจน์ที่ดีของหน่วยงานต่อสายตาคนภายนอกกิจกรรมนี้

สิ่งที่เป็นตัวกระตุ้นให้ดำเนินไปได้ก็คือ ตัวหัวหน้านั่นเอง อย่ากลัวว่าปากจะฉีกถึงใบหู ขอให้หัวหน้าจ้ำจี้จำไช

ลูกน้องให้คำนึงถึง หลัก 5ส. อยู่เสมอ เมื่อเห็นว่าเริ่มจะหย่อนต่อกฏระเบียบประโยชน์ที่ได้จากการสร้างนิสัย

- พนักงานที่มีคุณภาพ – ความเป็นเลิศ – ภาพพจน์ที่ดีของหน่วยงาน

5S is the Japanese concept for House Keeping.

1.) Sort (Seiri)

2.) Straighten (Seiton)

3.) Shine (Seiso)

4.) Standardize (Seiketsu)

5.) Sustain (Shitsuke)